Theo cáo trạng, bị can Nghiêm Quang Minh là chủ sử dụng thửa đất có diện tích 240m2 ở số 37, ngách 29/70, phố Khương Hạ (phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội). Tháng 12-2015, Minh khởi công xây dựng chung cư mini và tự ý thay đổi thiết kế xây dựng công trình với diện tích sàn tầng 1 là 240m2, xây tầng lửng thành tầng 2 với 5 căn hộ và 9 tầng 1 tum với 45 phòng (căn hộ) khép kín; vượt quá 3 tầng và 12 phòng (căn hộ) so với Giấy phép xây dựng. Công trình không được lập hồ sơ thiết kế, thẩm duyệt, nghiệm thu, quản lý về PCCC. Quá trình Minh xây dựng chung cư mini, cơ quan chức năng phát hiện sai phạm, nhưng nhóm cán bộ không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ trong công tác quản lý, bỏ mặc công trình vi phạm.

Từ tháng 10-2015 đến tháng 4-2016, Minh đã bán xong 45 căn hộ bằng hình thức ký các văn bản thỏa thuận về việc mua bán căn hộ hoặc văn bản thỏa thuận giao quyền quản lý, sử dụng căn hộ lâu dài cho các cá nhân và hộ gia đình. Đến cuối năm 2016, toàn bộ 45 căn hộ đều đã có người ở. Trước thời điểm xảy ra vụ cháy chung cư mini, có 147 cư dân đang sinh sống tại đây. Toàn bộ xe máy, xe máy điện, xe đạp điện của các cư dân đều để ở dưới tầng 1 của tòa nhà, trung bình có khoảng từ 70 - 80 xe máy, xe điện các loại.

Thông qua công tác kiểm tra an toàn về PCCC trên địa bàn quận Thanh Xuân trong thời gian từ ngày 31-8-2018 đến ngày 12-6-2020, Công an quận Thanh Xuân đã phát hiện nhiều vi phạm về phòng cháy chữa cháy. Cơ quan chức năng xác định đây là cơ sở vi phạm quy định về PCCC, nếu không được ngăn chặn kịp thời thì có thể dẫn đến nguy cơ phát sinh cháy nổ và có thể gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Ngày 24-6-2020, UBND quận Thanh Xuân ban hành Quyết định số 1560/QĐĐC-UBND đình chỉ hoạt động đối với tầng 1 của tòa nhà từ 8 giờ ngày 24-6-2020, giao cho Nghiêm Quang Minh và các hộ dân sinh sống, quản lý tại tòa nhà có trách nhiệm thực hiện. Tuy nhiên, Minh và các cư dân không thực hiện quyết định đình chỉ.

Theo cáo buộc, các cán bộ có trách nhiệm quản lý lĩnh vực PCCC, đôn đốc cư dân thực hiện việc đình chỉ hoạt động tại tầng 1 đã không thực hiện báo cáo tham mưu, đề xuất các giải pháp tháo gỡ, không báo cáo khó khăn vướng mắc gửi cấp có thẩm quyền dẫn đến vi phạm tồn tại, kéo dài.

Khoảng 23 giờ 20 ngày 12-9-2023, do chập mạch điện trên đường dây dẫn điện tại khu vực bình ắc-quy đặt ở giáp tường phía nam tầng 1 gây cháy chung cư mini. Sau đó, lửa lan vào khu vực cáp điện, các hộp công-tơ điện gắn trên tường phía nam tầng 1 và cháy lan ra xung quanh. Mặc dù được phát hiện kịp thời nhưng với bình bọt chữa cháy tại tầng 1 không dập được, dẫn đến ngọn lửa bùng to. Đến khoảng 0 giờ 15 ngày 13-9-2023, đám cháy đã cơ bản được dập tắt. Hậu quả vụ cháy làm 56 người tử vong, 44 người bị thương ở các mức độ khác nhau và thiệt hại về tài sản là 3,2 tỷ đồng.

T.H